فواید تغذیه بستر برای هماهنگی در گله های مادر گوشتی
مقدمه:
تغذیه کف در طول دوره پرورش با استفاده از فیدرهای چرخشی دارای مزایای خوبی است. تغذیه با فیدرهای چرخشی این اجازه را میدهد تا زمان تغذیه کمی بهتر شده و در رفتارهای تغذیه ای کمی بهتر شود. استفاده از پلت به اندازه کافی محکم و با یک مدیریت خوب میتواند در یکنواختی گله، کاهش نیروی کار و افزایش تراکم گله مفید باشد. علاوه بر این تصمیم در مقدار خوراک و حجم خوراک میتوان برای هر پن بصورت جداگانه تصمیم گرفت که چرخش فیدر به چه صورت باشد. همانند سیستم‌های دیگر تغذیه ای، تحویل سریع خوراک به پرنده و توزیع یکنواخت آن به بهبود و یکنواختی گله کمک زیادی میکند. البته توجه به نکات مدیریتی در خصوص تغذیه و سیستم تغذیه چرخشی نقش بسیار مهمی دارد.
نکات کلیدی که باید در نظر گرفته شود:
تراکم گله-بافت خوراک و کیفیت پلت-زمان وقایع مهم و کلیدی(واکسیناسیون،درجه بندی،انتقال،...)-مدیریت نور و آبخوری-کنترل کوکسیدیوز-طراحی و نصب تجهیزات مورد نیاز-اندازه گیری نسبت موفقیت-تدوین پروتکل اجرایی-نظارت و ارزیابی گله
مزایا:
تغذیه برروی بستر زمان مصرف را کمی افزایش داده و باعث جستجوی پرندگان برروی بستر میشود و اثرات مفیدی برروی عملکرد بهینه گله دارد. هنگامی که بخوبی مدیریت شود، یکنواختی گله بهبود می یابد و کارهای اضافی برای یکنواختی کاهش می یابد و از فضا بیشترین استفاده را میتوان برد. با توجه به تراکم گله که عاملی برای تعیین مقدار فضای دانخوری میباشد که سیستم تغذیه کف یا بستر این اجازه را میدهد که تراکم کمی بالاتر بدون اینکه هماهنگی گله بهم بخورد. برای مثال اگر عرض سالن 14متر باشد و مساحت پن ها 196 مترمربع باشد و فیدر چرخشی در مرکز پن باشد و اگر تراکم توصیه شده 7 مرغ یا 4 خروس در مترمربع باشد این تراکم در حدود 1372مرغ یا 784خروس در پن میشود و با تغذیه برروی بستر میتوان این جمعیت را پرورش داد بدون اینکه آسیبی به گله وارد شود. حال اگر با عرض 14 متر سیستم دان بصورت چرخشی باشد، این سیستم یک فضا از سالن و کف میگیرد. در صورتی که در تغذیه بستر فضای سالن بیشتر در اختیار پرنده است. در این فضا بعلت وجود تجهیزات از تراکم پرنده کاسته میشود. یعنی با 118متر طول و عرض 10سانتیمتر، مساحت 12متر مربع را اشغال میکند که تراکم را به 1288مرغ یا 736 خروس کاهش میدهد و احتمال خطر یکنواختی ضعیف هم زیاد میشود.
کیفیت بستر و عمق آن:
کیفیت بستر و عمق آن دو عامل مهم برای اطمینان از دسترسی پرنده به دان میباشد.عمق بستر بستگی به کف سالن دارد. همچنین پرنده میتواند با برهم زدن بستر اکثر خوراک را دریافت کند. با توجه به اینکه جستجوی پرنده برای پیدا کردن خوراک یک رفتار طبیعی است اما عمق زیاد بستر کار را برای پیدا کردن غذا مشکل میکند. اگر کف بتنی است بستر باید به اندازه مناسب باشد، تا در ابتدای جوجه ریزی آسیبی به جوجه نرسد و همچنین خشک باشد. مهمترین نکته مقدار آبخوری لازم برای پرنده و جلوگیری از بستر خیسی است که تراشه چوب به شکل مناسب از بهترین نوع مواد بستری میباشد که با توجه مدیریت خوب میتواند نقش بسزایی داشته باشد. تراشه چوب که خرد و شکننده شد به مرور زمان تیره میشود و زمانیکه خوراک پلت برروی بستر توزیع میشود میتواند به پیدا کردن خوراک کمک کند.
اما پوسته ی برنج و موارد مشابه آن با توجه به اینکه به راحتی شکسته نمیشوند و از نظر اندازه شبیه پلت است برای پوشش بستر مناسب نمیباشد.
بافت و کیفیت مواد غذایی(پلت):
اصول اساسی که باید در نظر گرفته شود شامل: دوام پلت-درصد آردینگی-بافت خوراک
دوام پلت:
شاخص دوام پلت از جنبه های مهم کیفیت ان است. زمانیکه این شاخص کمتر باشد باعث میشود شکنندگی پلت در حین انتقال از کارخانه به مزرعه و از آنجا به داخل مخزن در قسمت قیف آن زیاد شدن آردینگی را بدنبال دارد و دان تولیدی بصورت گرد وغبار و پرت از چرخه خارج میشود و برای دوام پلت از یک تستر استفاده میشود که در بسیاری از کارخانه های دان استفاده میشود. در این روش از تست هولمن استفاده میشود که شامل قرار دادن پلت تولید شده در یک سرند بعد از یک مدت زمان چرخش و مشخص کردن مقدار درصد وزنی پلت باقیمانده در روی سرند یا غربال برای تغذیه بستر شاخص دوام پلت باید بیشتر از 85درصد بعد از 2دقیقه از تست دستگاه هولمن باشد. انتخاب مواد اولیه نقش مهمی در دوام کیفیت پلت دارد. جیره های مبتنی بر گندم با توجه به ژلاتینه شدن گندم در طول فرایند پلت بطور معمول از شاخص دوام بهتری برخوردار هستند که در مقایسه ذرت دوام کمتری نسبت به گندم دارد و البته اضافه کردن 30 درصد گندم به جیره پلت مناسب تولید میشود. جایی که گندم دردسترس نیست از پلت بایندر میتوان استفاده نمود، که معمولا برروی قیمت جیره اثر میگذارد. عواملی نظیر گندم آسیابی، درجه حرارت دستگاه، تهویه دستگاه،ا پلیکیشن بخار، اندازه قالب، چربی اضافه شده و سیستم خنک کننده دستگاه همگی بر دوام پلت مؤثر است.
خوراک تولیدی در تغذیه کف باید حداقل آردینگی را داشته باشد. آرد حاصل از تولید پلت باید دوباره به چرخه تولید باز گردد و آردینگی بوجود آمده با مواد خام اولیه و تغییر در آن مرتبط است لذا این آردی شدن باعث انسداد سوراخهای غربال میشود که کیفیت خروجی را میتوان با یکسری از سرندهای مخصوص این کار انجام داد.
شاخص دوام پلت با سطح آردینگی مرتبط است. پروسه حمل خوراک از کارخانه به مزرعه، با توجه به شاخص دوام پلت، برروی آردینگی نیز مؤثر است. همچنین در صورت امکان قبل از توزیع خوراک در سالن یک سرند در سطح خوراک انجام شود و مقدار آردینگی آن مشخص شود.
بافت خوراک:
زمان مصرف دان برروی یکنواختی تاثیر میگذارد. چنانچه سریع پاکسازی شود، منجر به عدم یکنواختی میشود و زمان مصرف دان در تغذیه بستر 30-45 دقیقه میباشد. زمانیکه از فیدرهای چرخشی استفاده میشود، زمان مصرف کاهش میابد که البته سایز پلت در زمان مصرف تأثیر میگذارد. سایز پلت در جیره رشد باید بین 3-4میلیمتر باشد(تا زمان انتقال و تحریک نوری). البته با سایز 5-6میلیمتر میتوان استفاده نمود بشرطی که زمان مصرف دان کمتر از 30 دقیقه نشود. باید طول پلت به گونه ای باشد که زمان مصرف سریع نباشد و وزن بدن و یکنواختی را تحت تأثیر منفی قرار نگیرد.همچنین باید به فرمول دان توجه ویژه شود.
زمانبندی رویدادهای کلیدی:
یک مسأله کلیدی در این موضوع زمان و مدیریت دستگاه فیدر چرخشی و پخش دان است بصورت اتوماتیک، که حرکت آن باید بصورت تدریجی باشد و توزیع آن بصورت یکسان و متعادل باشد. چون پرنده در ابتدا از دانهای ریخته شده در زیر دستگاه استفاده میکند، کمتر از 5روز طول میکشد تا به این سیستم عادت کند(چون سیستم از روش دستی به چرخشی میباشد)در جدول زیر زمان تقریبی تغییرات کلیدی با توجه به نوع تغذیه، بافت خوراک، مقدار قطر پرتاب فیدر را مشخص میکند.
انتقال:
یکی دیگر از نکات کلیدی در هنگام انتقال برای تحریک نوری آماده شدن است. زیرا با توجه به تغییر در سیستم تغذیه یا ادامه همان روش قبلی باید نظارت بر انتقال گله و توزیع دان باشد. آب به اندازه کافی دردسترس باشد تا آسیب جدی به گله وارد نشود.
مدیریت نور و آبخوری:
اگر در ابتدای روشنایی در نور با شدت بالا تغذیه انجام شود(دوره پرورش)به پرندگان استرس زیادی وارد میشود. نور و شدت آن با تغذیه ارتباط مستقیم دارد. این بلافاصله قبل از تغذیه، میتواند بصورتی باشد که بدون استرس انجام شود و برای این کار در ابتدای روشنایی باید در یک بازه زمانی 30 دقیقه ای نور باشدت 10 لوکس باشد تا پرنده از حالت خواب بیدار و سپس آب لازم را دریافت کند. سپس بمدت 45 دقیقه شدت نور را کمی بالا برده تا تغذیه پرنده بخوبی انجام شود، بعد از این زمان دوباره شدت نور بحالت 10 لوکس برگشت داده می شود. البته باید به این نکته توجه داشت بالا بردن بیش از حد نور، بروی پر و کیفیت آن تأثیر میگذارد.
بهتر است در موقع توزیع دان چراغها خاموش شود(بمدت 15-20ثانیه) سپس روشنایی زده شود.این کار باعث میشود که یک حجم اولیه ازخوراک بصورت گسترده و متعادل پخش شود و یک الگوی تغذیه مناسب برقرار شود و سپس روشنایی زده شود. پرندگان از نظر دریافت آب اطمینان حاصل کنید و با تست چینه دان تا حدی میتوان به این قضیه پی برد. چون اگر مصرف آب کاهش یابد، ذرات پلت در چینه دان احساس میشود. مصرف کم آب برروی هضم پرنده تأثیر گذاشته و یکنواختی گله را تحت تأثیر قرار میدهد.
کنترل کوکسیدیوز:
با توجه به تغذیه در بستر مدیریت دقیق و کنترل کوکسیدیوز بسیار دارای اهمیت است. یک واکسن مطلوب و کارآمد بهمراه یک برنامه واکسیناسیون صحیح که توسط دامپزشک ارایه میشود،میتواند خیلی در روند بیماری مؤثر باشد.همچنین مدیریت بستر و آبخوری نقش مهمی در این امر ایفا میکند.
طراحی و اجراء کار:
طراحی و اجرای این کار(پن بندی) بر اساس عرض سالن بصورت مربع انجام میشود. فیدر چرخشی باید در مرکز پن باشد، فیدر چرخشی یا بصورت ثابت است که توسط اوگر پر میشود یا اینکه بروی یک منوریل یا پایه که بصورت متحرک است در یک محل پر میشود سپس به مرکز پن جهت تغذیه برده میشود.
باید اطمینان حاصل شود که فیدر چرخشی در مرکز پن باشد. تجهیزاتی مانند اسلت در مسیر توزیع نباشد چون باعث توزیع ناهموار غذا میشود و در نتیجه یک ناهماهنگی در گله بوجود می آید.
جهت تسهیل در انتقال از یک فیدر چرخشی در پرورش به سیستم تراف یا بشقاب در تولید باید گله بطور کامل تحت نظر باشد. برای جلوگیری از تخم مرغ بستری در دوران تولید، استفاده از چوب خواب یا اسلت های جدا ضروری بنظر می رسد. قرار دادن اینها باید طوری باشد که در توزیع دان خللی وارد نسازد. چنانچه از اسلت استفاده میشود بهتر است که آبخوری از 28 روزگی برروی اسلت قرار بگیرد.باید توزیع غذا در کلونی ها بصورت یکسان باشد. در غیر اینصورت عدم یکنواختی را بهمراه دارد.
اقدامات موفقیت آمیز
1-زمان مصرف دان2-چینه دان پر3-یکنواختی با توجه به سن4-رفتار پرنده
زمان مصرف دان:
زمانیکه مصرف دان کمتر از 30 دقیقه باشد، باعث عدم یکنواختی میشود. نظارت مستمر بر توزیع دان، مقدار دان، کیفیت دان، فرمولاسیون دان را میتوان به یک زمان خوب و در نهایت یک هماهنگی خوب دست یافت.
چینه دان پر:
این عمل به بررسی پر بودن چینه دان بعد از تغذیه و نوشیدن آب است که روند آن باید مورد ارزیابی قرار بگیرد. برای این کار باید 2ساعت بعد از اتمام توزیع غذا صورت پذیرد.
امتیاز بندی بصورت زیر است:
0:خالی
1:خوراک ناکافی
2:خوراک جزیی یا بخشی از خوراک
3:خوراک کامل یا پر
چنانچه 15درصد پرندگان چینه دان پر نداشته باشند باید اقدام سریع صورت پذیرد.عرض بیش از حد باعث عدم توزیع مناسب میشود و ناکافی بودن دریافت در نتیجه عدم یکنواختی را بهمراه دارد. کم بودن مقدار خوراک، عدم توزیع یکسان باعث یک رقابت غیرضروری و عدم یکنواختی را بهمراه دارد. فضا به اندازه کافی برای پرنده باید ارایه شده باشد تا پرنده بتواند در یک فضای نسبتا آرام بتواند مقدار دان ارایه شده را که بصورت یکنواخت پخش شده باشد را دریافت کند تا دارای یک چینه دان پر و یک یکنواختی ایده آل باشد.
یکنواختی و ضریب تغییرات برای پرنده:
چنانچه ما بدلایلی گله ای را گرید کردیم نباید یکنواختی بدتر شده باشد.هر اتفاقی ممکن است که یکنواختی را تحت تأثیر قرار دهد که باید ریشه یابی شده و اصلاح گردد. با تغذیه پرندگان، بررسی نواحی که پرندگان حضور دارند و دان مصرف میشود، میتوان بعلت عدم یکنواختی پی برد.
رفتار پرنده:
علاوه بر وزن کشی و اندازه گیری معیارهای فوق میتوان در طول زمان تغذیه به یکسری از مشکلات جسمی پی برد که برروی یکنواختی مؤثر است.
خلاصه:
نکات کلیدی در تغذیه بستر:
تراکم و جمعیت هر پن با یک فیدر 1500مرغ و 1000خروس میباشد-عمق بستر نباید بیشتر از 4سانتیمتر باشد تا دان هدر نرود-تراشه چوب رنگ روشن بهترین ماده بستری برای پرنده است-شاخص دوام پلت بعد از 2دقیقه در آزمون هولمن باید امتیاز بالای 85درصد را داشته باشد-زمان مصرف دان باید بین 30-45 دقیقه باشد و نباید کمتر از 30دقیقه باشد-فیدر در مرکز پن باشد-تجهیزاتی که غیرضروری است حذف یا حتی الامکان دور نگه داشته شود تا در فرایند توزیع یکنواخت اختلال ایجاد نکند-نصب اسلت یا چوب خواب بعد از28 روزگی گذاشته شود تا از تخم مرغ بستری در دوره تولید جلوگیری بعمل آید-با هماهنگی دامپزشک برای گله واکسن کوکسیدیوز پیش بینی و مدیریت شود-اطمینان حاصل کنید که همه پرندگان به آب دسترسی دارند-یکنواختی و تعییرات وزنی گله را بعد از 5-7 روز رصد کنید و برنامه مشخصی برای فیدر چرخشی معلوم نمایید-نور را در زمان پرورش و توزیع دان مدیریت کنیدتا هماهنگی مناسبی بهمراه داشته باشید-تست چینه دان بعد از 2 ساعت از توزیع دان اندازه گیری شود و یکنواختی پرنده در موقع توزیع مورد ارزیابی قرار گیرد و رفتار پرنده رصد شود تا به یک یکنواختی ایده آل برسیم.
